Çölyak Hastaları İçin Glutensiz Diyet

Çölyak hastalığı tahıllarda bulunan gluten adlı maddenin bağırsaklara zarar vermesidir. Bu da mide bulantısı, kusma, ishal, halsizlik gibi belirtilere sebep olabilir. Hatta önlem alınmadığı takdirde anemi ve cilt döküntüleri de görülebilir. Kronik bir rahatsızlık olduğu için çölyak hastalarının gluten tüketmemesi yani glutensiz diyet yapmaları gereklidir.

Glutensiz diyet her ne kadar çölyak hastalarının özelinde gibi görünse de vücuttaki olumlu etkilerinden dolayı pek çok kişinin yapabileceği bir diyettir. Bu arada söylemeden geçmeyeyim, burada yazılanlar sizin için bir örnektir. Nihai diyet programınızı bulmak için doktorunuza veya diyetisyeninize danışmanız en doğrusudur. Hadi şimdi glutensiz diyet nedir ve nasıl yapılır bakalım.

Glutensiz Diyet Nedir?

Glutensiz diyet adından da anlaşılabileceği gibi diyet programımızdan glutenin tamamen çıkarılması ile oluşur. Gün içinde tükettiğimiz pek çok üründe gluten bulunduğunu düşünürsek bu diyette de yasaklı yiyeceklerin çok fazla olduğunu tahmin etmemiz zor olmaz. Buna rağmen diyet listemizi gluten içermeyen yiyeceklerden oluşturacağız. Merak etmeyin, her ne kadar yasaklı yiyeceklerimiz çok olsa da gluten içermeyen ve sağlıklı olan pek çok yiyecek de mevcut.

Glutenin ne olduğuna kısaca değinmek gerekirse tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Suyla buluşunca kıvamlı ve esnek bir madde halini alır. Çölyak hastalarının bu maddeye alerjileri olduğu için gluten tüketmezler ve bu yüzden glutensiz diyet yaparlar.

Glutensiz Diyet Nasıl Yapılır?

İçerisinde gluten bulunan tüm besinleri diyet listemizden çıkaracağımız için bu besinlerin neler olduğunu bilmemiz gerekiyor. Bu yüzden önce hangi besinleri tüketmememiz gerektiğini öğrenelim.

Glutensiz Diyet Yaparken Tüketilmemesi Gereken Besinler

Glutensiz diyet yaparken şu besinler tüketilmemelidir; beyaz ekmek, pide, lavaş, simit gibi hamur işleri, makarna, şehriye, bulgur, irmik, kuskus, hazır çorba ve bulyonlar, beyaz unla hazırlanan kekler, kurabiyeler, pastalar, malt ve malt ürünleri bulunan yiyecek ve içecekler, patates kızartması, cipsler, işlenmiş gıdalar, soya sosu, hazır salata sosları, soslu kuru yemişler, klasik kahvaltılık gevrekler.

Yukarıdaki besinler glutensiz diyetimizde tüketmememiz gereken besinler olsa da bunların alternatifi olarak glutensiz olanları da mevcuttur. Özellikle paketli gıda satın alırken paket üzerindeki bilgileri okuyarak içerisinde gluten bulunup bulunmadığını anlayabilirsiniz.

Yukarıdaki besinler dışında meyve, sebze, işlenmemiş kuru yemişleri sorunsuzca tüketebilirsiniz. Eğer illa ki un kullanmanız gereken bir durum varsa buğday unu kullanmak yerine badem, patates veya hindistan cevizi unu kullanabilirsiniz.

Örnek Glutensiz Diyet Listesi

Bu liste glutensiz diyet için tamamen örnek olsun diye verilmiştir. Diyet listesinizi bir uzman kontrolünde yapmanızı tavsiye ederim.

Pazartesi

• Kahvaltı: Glutensiz ekmek, çiğ veya buharda yapılmış sebze, yarım yağlı beyaz peynir, 2 tane kuru erik.
• Öğle: Balık ızgara, roka salatası, glutensiz ekmek.
• Akşam: Tavuk sote, pirinçli yayla çorbası, mevsim salata.

Salı

• Kahvaltı: Glutensiz kahvaltılık gevrek, 2 ceviz, 10 adet yaban mersini, yarım yağlı süt.
• Öğle: Unsuz mantarlı omlet, glutensiz ekmek, domates, salatalık.
• Akşam: Zeytinyağlı taze fasulye, mısır ekmeği, yoğurt.

Çarşamba

• Kahvaltı: Glutensiz ekmek, 2 ceviz, yarım yağlı beyaz peynir, çiğ veya buharda yapılmış sebze.
• Öğle: Çoban salatası, zeytinyağlı kuru fasulye, glutensiz ekmek.
• Akşam: Fırında balık, pirinçli ezogelin çorba, yeşil salata.

Perşembe

• Kahvaltı: Maydanozlu lor peyniri, zeytin, çiğ sebze, glutensiz ekmek.
• Öğle: Mevsim salata, köfte (malzemesi ekmeksiz), pirinç pilavı.
• Akşam: Haşlama sebze, kıymalı mercimek yemeği, glutensiz ekmek.

Cuma

• Kahvaltı: Taze sebze, mısır ekmeği, yarım yağlı kaşar, 1 kaşık reçel.
• Öğle: Sebzeli fırında tavuk, unsuz mercimek çorbası, mevsim salata.
• Akşam: Ispanak yemeği, dereotlu cacık, glutensiz ekmek.

Cumartesi

• Kahvaltı: 1 elma, mısır ekmeği, taze sebze, 1 yumurta.
• Öğle: Zeytinyağlı kabak, domates çorbası, yoğurt, domates, salatalık.
• Akşam: Sebzeli tavuke sote, ayran.

Pazar

• Kahvaltı: Peynirli omlet, taze sebze, 2 ceviz.
• Öğle: Bonfile ızgara, közlenmiş kırmızıbiber, mısır ekmeği.
• Akşam: Ton balıklı salata, domates çorbası, 2 ceviz.

Glutensiz Diyette Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Bu diyette dikkat etmeniz gereken en önemli şey paketli gıdalardır. Herhangi bir yerden alacağınız paketli bir gıda glutensiz gibi gözükse de içerisinde gluten olabilir. Bu yüzden paketin üstünü dikkatli bir şekilde okumalısınız.
• Hazır gıdalardan uzak durmanız en risksiz yoldur.
• Gluten içerme olasılığı nedeniyle dışarıdan yemek yemekten kaçınmalısınız.
• Makarna ve bulgur pilavı gibi çok fazla tüketilen besinleri hayatınızdan çıkarmalısınız.
• Gluten diyetinde kabızlık çok görüldüğü için diyet listenizde mutlaka lifli gıdalar da bulunmalıdır.
• Yulaf tüketmek sindiriminizde bir problem çıkarmıyorsa uzman onayı alınarak tüketilebilir.

Glutensiz Diyet Kilo Verdirir Mi?

• Araştırmalar glutensiz besinlerle beslenenlerle normal beslenenler arasında kilo farkının olmadığını gösteriyor.
• Glutensiz diyet kilo verme amaçlı bir diyet olmasa da vücudun bu diyete ilk alışma sürecinde ayda 3-4 kilo verildiği görülebilir. Ama yine de bu diyet zayıflamak için yapılan bir diyet değildir.
• Bu diyeti uygulayan kişilerin kilo fazlalığı varsa yapacakları egzersizlerle bu diyeti fırsata çevirerek kilo verebilirler.
• Glutensiz diyet yaparken kilonuzu korumak istiyorsanız yağ, şeker ve kalori oranlarına da dikkat etmelisiniz.